Sinds onze laatste verhuizing heb ik de smaak goed te pakken: consuminderen! Oftewel: minder kopen en kritisch kijken naar wat er eigenlijk allemaal in huis rondslingert. En eerlijk? Wat een verademing. Ik hou van rust en overzicht – opgeruimde kasten, geen lade meer waar je een survivalpakket uit moet vissen om bij je fietssleutel te komen… Dat gevoel. En nee, je hoeft echt niet meteen Marie Kondo-gewijs elk item te bedanken voor zijn dienst en dan weg te doen.
Tip van de redactie: Geniet van jouw creatieve kant en ontdek diamond painting, het is zelfs mogelijk met een eigen foto!
Het zit ’m vaak juist in kleine, slimme stappen: wat minder impulsaankopen, die uitpuilende kledingkast eens goed uitmesten of eindelijk afscheid nemen van die keukenhulpjes die vooral stof staan te happen. Ik deel graag 29 praktische tips die ik zelf ook gebruik om het huis (en mijn hoofd!) een stuk lichter te maken.
Wat is consuminderen?
Consuminderen betekent simpel gezegd: minder consumeren. Dus minder kopen, minder gebruiken. En wat ik daar zo fijn aan vind? Je kunt het zo groot of klein maken als je zelf wilt. De één pakt het super serieus aan met een capsule wardrobe en een huis zonder frutsels, terwijl de ander – zoals ik – het liever wat losser houdt. Ik hou namelijk nog steeds van mooie interieurspullen (ik bedoel: hallo kringloopgeluk!) en een leuke tweedehands vondst laat ik ook niet snel liggen.
Maar consuminderen draait voor mij om bewust kiezen. Bijvoorbeeld eerst de vriezer en voorraadkast leeg eten voordat ik weer boodschappen doe. Of mezelf uitdagen om een tijdje géén nieuwe kleding te kopen (geloof me: als ex-H&M-fan was dat in het begin een flinke uitdaging). Toch? Geef er vooral je eigen draai aan, maar probeer jezelf wel een beetje uit die comfortzone te trekken. Juist dat maakt het interessant. Inmiddels koop ik al jaren alleen tweedehands of duurzame kleding, en wat ooit onmogelijk leek, voelt nu als de normaalste zaak van de wereld.
Waarom minder soms meer is
“Less is more” – dat geldt wat mij betreft niet voor outfits (doe mij maar prints, glitters en alles erop en eraan!). Maar in huis? Daar kan ik die uitspraak wél goed hebben. Begrijp me niet verkeerd: ik ben geen minimalist met een tiny house en drie kartonnen dozen aan spullen. Mijn kast met fotografieservies en voorraad washi tape verklapt dat meteen. Maar ik ben wel kritisch geworden. Wat komt erin? Wat mag blijven? Ik merk dat ik echt blijer word van minder spullen die ik écht waardeer dan van lades vol ‘mwah’-dingen die vooral ruimte innemen.
Waarom ik zo fan ben van consuminderen:
- Minder spullen is beter voor het milieu. De productie en het transport van bijvoorbeeld kleding en speelgoed stoten veel CO2 uit en zorgen voor afval.
- Een opgeruimd huis = een opgeruimd hoofd. Rust om je heen doet wonderen.
- Minder schoonmaakwerk! Geen zin om twintig vazen af te stoffen als je er ook gewoon drie prachtige kunt hebben.
- Je hebt meer overzicht. Alles heeft z’n plek en je weet precies wat je in huis hebt.
- Minder “moetjes”. Geen spullen meer die je eindeloos moet opruimen of waar je je schuldig over voelt omdat je ze nooit gebruikt.
- Je wordt blij van wat je hebt. Zoals Marie Kondo zo mooi zegt: het moet “joy sparken”!
- Je bespaart geld. Óf je houdt geld over om één echt mooi ding te kopen waar je jarenlang plezier van hebt.
Zelf geef ik bijvoorbeeld liever wat meer uit aan een tijdloos designkastje dat ook over 15 jaar nog perfect is, dan dat ik elke maand €100 uitgeef aan kleding die na drie keer wassen alweer uit model is. En die ene jurk die helemaal klopt? Daar heb ik veel meer plezier van dan van een kast vol middelmatige aankopen.
Hoe pak je consuminderen aan?
Oké, minder kopen klinkt simpel, maar hóe doe je dat nou echt? Ik deel hieronder 21 tips uit eigen ervaring om je huis overzichtelijk en je kasten heerlijk opgeruimd te houden.
1. Stel een concreet consuminder-doel
Alleen zeggen “Ik wil minder kopen” is vaag – en geloof me, daar ga je weinig van merken. Wat wil je precies bereiken? Minder eten weggooien? Je shopdrang onder controle krijgen? Maak het concreet en meetbaar. Een paar voorbeelden:
- Ik koop het komende halfjaar geen nieuwe kleding.
- Ik ga maximaal 1x per maand shoppen (boodschappen uitgezonderd).
- Elk nieuw kledingstuk betekent dat er eentje weg moet.
- Ik geef nog max. €150 per 2 maanden uit aan interieurspullen.
- Elke dag gaat er deze maand 5 dingen de deur uit.
Kies doelen die bij jouw valkuilen passen. Shop je vooral online om 23.00 uur uit verveling? Maak dáár dan een regel voor. Zwicht je snel in het winkelcentrum? Richt je daarop. Hoe specifieker, hoe beter.
2. Slaap een nachtje over je aankopen
Een gouwe ouwe, maar zó effectief. Klik niet meteen op “Bestellen” na je nachtelijke scrollsessie. Ik maak vaak foto’s van dingen die ik leuk vind in de winkel of laat mijn online winkelmandje minstens 48 uur staan. Heel vaak denk ik daarna: hmm… toch niet zo nodig als ik dacht. Als je het na een paar dagen nog steeds wilt, dán is het de moeite waard.
3. Kies voor kwaliteit (en spaar ervoor)
Kleine bekentenis: ik heb mezelf afgeleerd om “goedkope” dingen te kopen waar ik stiekem maar half blij van werd. Ik spaar liever voor één echt mooie aankoop – die ene jurk die ik na vijf jaar nog draag of dat kastje dat een leven lang meegaat. Het voelt zoveel fijner én je koopt automatisch minder. Mijn tip: zie zo’n aankoop als een klein spaarproject. Wil je iets moois? Zet elke week wat opzij. Tegen de tijd dat je genoeg hebt gespaard, weet je zeker of je het écht wilt.
4. Word vriendjes met de bieb (of Storytel)
Boeken zijn heerlijk, maar eerlijk: de meeste lees je één keer en daarna staan ze stof te happen. Ik leen tegenwoordig veel via de bieb of luister boeken via Storytel. Alleen de échte pareltjes koop ik nog. Het scheelt geld, ruimte én je kunt zonder schuldgevoel een boek wegleggen als het niks blijkt te zijn. Win-win.
5. Leen of huur wat je niet vaak nodig hebt
Niet alles hoeft in je eigen kast of schuur te staan. Zeker spullen die je maar even gebruikt – denk aan babyspullen, gereedschap of die ene outfit voor een bruiloft – kun je vaak prima lenen of huren. Zelf vind ik Tiny Library bijvoorbeeld geniaal (nee, ik ben niet zwanger, maar het idee is top). En voor gereedschap kijk ik altijd eerst op Peerby of ik het ergens kan lenen. Zelfs galajurken kun je tegenwoordig huren bij een kledingbibliotheek – superchique voor één avond, zonder dat je er je halve spaargeld aan kwijt bent of je kast ermee volhangt.
Mijn tip: vraag ook eens rond in je buurt of vriendengroep. Grote kans dat iemand precies dat heeft wat jij zoekt – en andersom ook handig natuurlijk.
6. Shop tweedehands of refurbished
Dit is natuurlijk een inkoppertje voor een kringloopfan zoals ik, maar tweedehands is écht een goudmijn. Niet alleen voor je portemonnee, maar ook als je – net als ik – niet altijd meedoet met de nieuwste trends. Er is zóveel moois te vinden, van vintage meubels tot kleding en elektronica. En het mooie is: je bent duurzaam bezig én je scoort vaak unieke spullen die je niet bij iedereen ziet.
Natuurlijk hoef je niet alles tweedehands te kopen (ik skip bijvoorbeeld ondergoed en beddengoed liever), maar meubels, kleding, boeken of accessoires? Zeker de moeite waard om eerst even tweedehands te speuren. Wat tips uit eigen ervaring:
- Voor opgeknapte vintage meubels ben ik fan van Kroost Vintage (onze kast komt daarvandaan!) of Firma Zoethout.
- Circular Dreams verkoopt beddengoed dat alleen in hotels of showrooms heeft gelegen – praktisch nieuw dus.
- Vinted en Sellpy zijn ideaal voor tweedehands kleding.
- Refurbed is top voor refurbished telefoons. Mijn huidige Samsung komt daar vandaan en het scheelde flink in prijs én CO2-uitstoot.
- Kijk ook eens bij webshops met een ‘Tweede Kans’-categorie, zoals bij IKEA of modemerk Fabienne Chapot (ik vind hun ‘Reloved’-sectie geweldig).
En onthoud: tweedehands shoppen is tegenwoordig echt niet meer alleen stoffige kringloophoekjes afstruinen. Online is er zoveel moois te vinden!
7. Ruim je kasten regelmatig uit
Ja, óók die bak die je al drie jaar niet hebt aangeraakt. Of die stapel topjes waarvan je was vergeten dat je ze überhaupt had. Elke keer als ik m’n kasten uitmest, ontdek ik weer verrassingen – zo vond ik laatst tien (!) pakjes kokosmelk verstopt achterin de voorraadkast. En mijn kledingkast? Altijd weer rokjes waarvan ik denk: “Oh ja, jij was er ook nog!”
Het leuke is: je krijgt meteen overzicht én het voelt soms alsof je even in je eigen kast shopt. Heerlijk voor je portemonnee én goed tegen de koopkriebels. En als je dingen wegdoet: die hoeven natuurlijk niet meteen bij het grofvuil. In mijn artikel over oude spullen wegdoen deel ik tips om spullen een tweede leven te geven (en er soms nog wat aan te verdienen ook).
8. Ga kritisch door je papierwerk
Ik durf te wedden dat wij niet de enigen zijn met een lade vol “belangrijke” papieren die ondertussen deels oud nieuws zijn. Natuurlijk zitten er dingen tussen die je moet bewaren (hypotheekpapieren, verzekeringen), maar ook zat overbodige rommel: folders van evenementen die allang geweest zijn of garantiebewijzen van apparaten die het eeuwige leven lijken te hebben.
Wij maken er twee keer per jaar een klusje van om alles door te spitten. Wat moet echt blijven? Wat kan weg? En wat kunnen we gewoon inscannen en digitaal bewaren? Het voelt zó lekker als die map weer wat dunner is.
Tip: gebruik de app Adobe Scan – daarmee scan je supersnel documenten en mail je ze naar jezelf zonder gedoe met printers of scanners.
9. Check of je écht lang blij wordt van een aankoop
Een van mijn gouden regels: stel jezelf altijd de vraag of je van deze aankoop niet alleen nú blij wordt, maar ook over een jaar (of vijf). Ik heb mezelf zo vaak betrapt op aankopen die achteraf vooral leuk waren op het moment zelf – en daarna vooral stof verzamelden. Daarom vraag ik mezelf tegenwoordig standaard af:
- Kan ik dit kledingstuk vaak dragen en goed combineren?
- Zit het écht lekker (of ga ik me eraan ergeren na 5 minuten)?
- Blijft dit item mooi na veel gebruik of wassen?
- Past het ook nog bij mijn interieur als ik ooit van kleur verander? (Onze bank is bijvoorbeeld grijs geworden om die reden!)
- Is het kookboek iets wat ik er vaker bij pak of puur een impulsaankoop?
Als het antwoord op die vragen vol overtuiging “ja” is, dan is het z’n geld waarschijnlijk waard. Maar als ik twijfel, kijk ik eerst of ik het ergens kan lenen, huren of iets vergelijkbaars al in huis heb. En eerlijk: vaak blijkt dat “feestjurkje” van vorig jaar nog perfect te zijn voor het nieuwe feestje. 😉
10. Stop met shoppen om het shoppen
Winkelen om het winkelen: we doen het allemaal weleens. Even de stad in omdat je niks beters te doen hebt of gewoon voor de gezelligheid. Maar eerlijk is eerlijk: elke etalage probeert je te verleiden tot aankopen die je eigenlijk niet nodig had. Daarom probeer ik alleen nog maar naar winkels te gaan als ik écht iets nodig heb – en dan ook gericht.
Heb ik toch die bekende shopkriebels? Dan wandel ik liever een supermarkt of Dille & Kamille binnen. Lekker neuzen naar iets lekkers om te koken of een potje thee. Dat stillen van die koopdrang voelt dan toch minder “zonde” dan thuiskomen met drie nieuwe jurken die je niet zocht.
11. Beperk je kastruimte bewust
Er is zo’n mooie uitspraak: spullen groeien mee met de ruimte die je hebt. En ja hoor, dat bleek ook hier waar te zijn. Toen wij een grote PAX-kast kochten, groeide mijn kledingcollectie vrolijk mee. Inmiddels doe ik het bewust anders: geen extra kasten erbij en ook geen loze ruimte creëren “voor het geval dat”.
Zo heb ik bijvoorbeeld maar een beperkt stuk om jurken op te hangen. Is dat vol? Dan mag er pas iets nieuws bij als er ook iets vertrekt. Dat helpt me om veel kritischer te zijn met wat ik koop.
12. Wees kritisch op aanbiedingen en acties
Korting lijkt altijd fijn, maar als je iets niet écht nodig had, bespaar je niets – je geeft gewoon alsnog geld uit. Ik probeer mezelf daarom streng toe te spreken bij aanbiedingen: zou ik dit ook gekocht hebben als het de volle prijs was?
Een paar dingen die ik mezelf blijf herhalen:
- Laat je niet verleiden door “4 halen 3 betalen” als je er eigenlijk maar 1 wilde.
- Ga niet €20 extra bestellen om die verzendkosten te vermijden als je die andere spullen niet nodig hebt.
- Voel je je onder druk gezet door een verkoper? Neem rustig de tijd om na te denken.
- En geloof me: die superdeal komt heus nog wel eens terug. Been there, done that.
Gouden tip: schrijf je uit voor al die actiemailings. Scheelt zoveel verleiding (en spam)!
13. Maak een concreet verlanglijstje (of vraag een cadeaubon)
Sinds ik mijn verlanglijstje bijhoud op Lijstje.nl ben ik fan. Het voorkomt dat ik impulsief iets koop en het is ideaal als iemand vraagt wat ik wil hebben. Ik zet er meteen concrete dingen op: niet “iets leuks van merk X” maar precies het item met een link erbij.
Nog een voordeel: je kunt leuke dingen die je tegenkomt meteen noteren, zodat je later iets achter de hand hebt. Heb je echt geen wensen? Vraag dan om een ervaring (uit eten, bioscoop) of een cadeaubon waarmee je zelf iets leuks kunt kiezen.
14. Las een no-buy month in
Of ga voor de ultieme uitdaging: twee of drie maanden niks kopen behalve wat écht nodig is. Toen ik ooit spaarde voor mijn eerste huis, hield ik zo’n no-buy challenge. Wat me opviel? Hoeveel spullen ik normaal kocht zonder erbij na te denken. Door mezelf die beperking op te leggen, werd het ineens makkelijk om iets te laten liggen. Je ziet meteen hoeveel minder je eigenlijk nodig hebt.
15. Repareer in plaats van weggooien
Zonde toch, om iets weg te doen dat eigenlijk nog te redden is? Veel kapotte spullen kun je gewoon laten maken – en dat is vaak goedkoper dan nieuw kopen. Denk aan een nieuwe rits in je jas, je telefoon laten fixen bij The Phone Lab, of die stoel opnieuw laten stofferen. Zelfs die oude fiets kan vaak nog makkelijk een paar rondjes mee met een nieuwe band.
Een leuke tip: zoek een Repair Café bij jou in de buurt. Je leert daar zelf hoe je dingen repareert en kunt ter plekke – samen met vrijwilligers – aan de slag. Super duurzaam én ook nog eens heel gezellig.
16. Houd je uitgaven bij
Niet het meest spannende klusje, maar wél een eye-opener: schrijf eens een maand lang al je uitgaven op. Echt álles, van die koffie to go tot dat nieuwe jurkje. Je zult versteld staan waar je geld soms naartoe gaat. Zet het in een simpel Excel-sheet of gebruik een app. Zie je bepaalde kostenposten waar makkelijk wat af kan? Koppel daar meteen een doel aan. Zo zet je automatisch je eerste stap naar bewust minder uitgeven.
17. Eet je vriezer en voorraadkast leeg
Ai… hier spreek ik mezelf ook flink toe, want boodschappen zijn mijn zwakke plek. Onze voorraadkast en vriezer puilen regelmatig uit. Daarom doen wij af en toe een “restjesweek”: koken met wat er nog is. Het is best een sport om creatief te worden met die ene vergeten linzen en dat zakje couscous. Scheelt geld én voorkomt dat dingen ongemerkt over datum gaan.
18. Geef jezelf een budget per categorie
Toen ik spaarde voor mijn huis, werkte ik met mini-budgetten. Bijvoorbeeld: maximaal €50 per maand aan kleding, of hooguit €10 per bezoekje aan Action. Zo voorkom je dat je ongemerkt steeds meer uitgeeft dan je wilt. Zeker als je merkt dat je op bepaalde vlakken vaak “zwicht”, is dit een fijne stok achter de deur.
19. Vraag je af: hoeveel heb ik hier eigenlijk van nodig?
Sommige spullen lijken altijd handig om extra van te hebben, maar hoeveel is echt nodig? Op een gegeven moment hadden wij 15 (!) microvezeldoekjes liggen. Heel gezellig, maar totaal overbodig. Denk ook aan theedoeken, bloempotten of wasmiddel: heb je er echt nóg één nodig? Door jezelf die vraag te stellen, voorkom je dat je blijft stapelen zonder reden.
20. Vermijd verleidelijke winkels (zoveel mogelijk)
Action en Xenos... tja, wie kent het niet: binnenlopen voor één ding en naar buiten komen met een tas vol. Zelf ga ik er daarom maximaal eens per maand heen, en ik probeer dan echt gericht alleen te pakken wat ik nodig heb (oké, lukt niet altijd). Moet je er toch vaak heen? Daag jezelf uit om alleen naar het schoonmaakschap te lopen en de rest compleet te negeren. Best lastig, maar het voelt zó goed als het lukt.
21. Blijf je motivatie voor ogen houden
Consuminderen kan soms voelen alsof je jezelf van alles ontzegt. Wat mij helpt: niet focussen op wat ik níet koop, maar op wat het me juist oplevert. Meer rust in huis, minder onnodige spullen, meer financiële ruimte, en een fijn gevoel omdat je duurzamer bezig bent. Houd dát voor ogen, vooral op momenten dat de verleiding groot is om weer in oude gewoontes te vervallen. Je doet dit met een reden – en die mag je trots blijven herinneren. You’ve got this!
22. Deel spullen met anderen
Je hoeft echt niet alles zelf te hebben. Wij lenen regelmatig dingen van vrienden of familie: van een partytent tot een speciaal keukensnufje dat je maar één keer per jaar gebruikt. Andersom doen wij dat ook graag. Zo bespaar je geld én ruimte. Extra gezellig ook nog, want je helpt elkaar vooruit.
23. Maak gebruik van weggeefhoeken
Ik ben fan van lokale weggeefgroepen op Facebook en apps als Too Good To Go of de buurtapp. Spullen die jij niet meer nodig hebt, zijn vaak nog heel welkom bij iemand anders. Andersom vind je er soms ook zelf een handige vondst. Win-win!
24. Doe minder (of geen) online browsen
Scrollen op je telefoon of laptop loopt vaak uit op verleiding. Voordat je het weet zit je toch weer in een webshop en zie je dingen die je “opeens” nodig hebt. Ik probeer mezelf te trainen om minder doelloos te scrollen. Geen avondjes webshop-hoppen meer als ik niks nodig heb. Het scheelt zóveel impulsaankopen.
25. Bedenk alternatieven voor shoppen als uitje
Shoppen is vaak een uitje op zich, maar er zijn zóveel leuke andere dingen om samen te doen. Een koffietje drinken, een mooie wandeling maken, een museum bezoeken, of gewoon thuis een filmavondje organiseren. Even gezellig, maar je komt niet met een volle tas spullen thuis.
26. Organiseer een ruilavond
Dit is zó leuk! Nodig een paar vriendinnen uit en spreek af dat iedereen spullen meeneemt die ze niet meer nodig hebben: kleding, boeken, accessoires... Wat de één niet meer wil, is voor een ander vaak een geweldige vondst. Superduurzaam én een gezellige avond gegarandeerd.
27. Stel een wachtlijst in voor aankopen
Heb je iets op het oog wat niet dringend is? Zet het eerst op een wachtlijst en geef jezelf bijvoorbeeld een maand om erover na te denken. Heel vaak merk je dat je het na een paar weken al niet meer zo graag wilt. Scheelt veel impulsaankopen én je koopt veel bewuster.
28. Word creatief met wat je al hebt
Soms wil je iets nieuws omdat je je interieur zat bent of je kledingkast saai vindt. Maar vaak kun je met een beetje schuiven, verven of combineren al iets fris maken van wat je hebt. Verplaats meubels, maak een oude vaas weer hip met een lik verf, of stel een nieuwe outfit samen met kledingstukken die je normaal niet samen draagt. Zo voelt iets ouds weer als nieuw.
29. Beloon jezelf op een andere manier
Vroeger beloonde ik mezelf vaak met iets nieuws als ik een drukke week had gehad of iets had bereikt. Nu probeer ik die beloningen anders in te vullen: een lange wandeling maken, een avondje uitgebreid koken, een mooi boek lezen of een fijn bad nemen. Net zo’n fijn gevoel, maar zonder nieuwe spullen in huis.
Tot slot: consuminderen op jouw manier
Zoals je ziet: consuminderen hoeft echt niet te betekenen dat je meteen in een leeg huis zit of jezelf alles ontzegt. Het gaat erom dat je bewuster omgaat met wat je koopt, bewaart en gebruikt – op een manier die bij jóu past. Kleine stapjes kunnen al een groot verschil maken, voor jezelf én voor de wereld om je heen. Of je nu begint met een no-buy month, je kledingkast eens flink uitmest of besluit om voortaan alleen nog tweedehands meubels te kopen: elke stap telt.
Wees trots op wat je doet en vergeet niet te genieten van de rust, het overzicht en de voldoening die het je oplevert. Veel succes (en plezier!) met jouw consuminder-avontuur!
